19102012

Le roi Zog Ier d’Albanie est décédé en exil le 9 avril 1961 à l’hôpital Foch de Suresnes dans les Hauts-de-Seine. Il a été inhumé dans la division musulmane du cimetière parisien de Thiais. L’une des soeurs du souverain, la princesse Adile (1890-1966), et son fils le commandant Salih Doshishti (1913-1983) reposent à côté du monument érigé pour le roi, tout comme plusieurs fidèles ayant suivis la famille royale sur les routes de l’exil.

En 2009, le gouvernement albanais en la personne de Sali Berisha, le Premier ministre, a annoncé publiquement sa volonté de rapatrier les restes de son unique souverain. Le Premier ministre avait alors décrit le roi Zog comme l’un des plus éminents personnages albanais, qui a marqué l’histoire de l’Albanie d’une contribution majeure. Le 30 novembre 2011, le roi Léka Ier d’Albanie, le fils unique du roi Zog et de la reine Géraldine, s’est éteint à l’âge de 72 ans. Son pays lui a réservé des funérailles nationales auxquelles de nombreuses personnalités étaient présentes comme le Président et le Premier ministre albanais ou encore la présidente du Kosovo. Ce décès et les funérailles avaient remis en avant la question du retour des restes du fondateur de la dynastie Zogu. Dernièrement, la porte-parole du gouvernement a annoncé que l’ambassade albanaise à Paris était chargée d’organiser la procédure de rapatriement, tandis que les ministères de l’Intérieur et des Affaires étrangèrent s’occuperont de l’inhumation. Cette cérémonie se déroulera le 17 novembre dans le cimetière de Sharra, dans la banlieue de Tirana, lieu où reposent la reine Géraldine, le roi Léka Ier et la reine Susan. (Merci à Valentin Dupont – Copyright photo : DR)

Vijnë në shqip kujtimet e Mbretëreshës Geraldinë

“Jeta e Mbretëreshës nuk është vetëm historia e ëmbël e një dashurie të qëndrueshme, por edhe një sagë guximi dhe karakteri të fortë përballë pengesash të pakalueshme në një vend të vogël, i cili përdorej si gur shahu në lojën fushën ndërkombëtare të luftës”. Kështu shkruan shkruan Gwen Robyns, autorja e librit me kujtime “Geraldina e Shqiptarëve”. Shtëpia botuese UET-Press promovon sot librin me kujtime të Mbretëreshës Geraldinë, i cili vjen edhe në gjuhën shqipe. Në 231 faqet e librit vijnë ngjarjet më të rëndësishme që kanë shënjuar jetën e Mbretëreshës që nga dita e njohjes me Mbretin Zog, martesa, jeta në ekzil, vdekja e Mbretit etj. Libri biografik, veç kujtimeve të rrëfyera nga vetë Mbretëresha, plotësohet nga dëshmi dhe kujtime nga miq e të afërm si princi Leka, bashkëshortja e tij Suzanë, kontesha Virginia Appony, motra e Mbretëreshës, Skënder Zogu, nipi i mbretit etj. Këtyre rrëfimeve u shtohet edhe një letërkëmbim i pasur (rreth 200 letra) që Mbretëresha Geraldinë i dërgonte nga Tirana dhe Egjipti, mëndeshës së saj, baroneshës Ruling. Duke qenë se Mbreti Zog gjatë gjithë jetës së tij ka refuzuar qëllimisht të mbante ditar zyrtar apo personal, duke ia ndaluar këtë gjë edhe Mbretëreshës, sipas një njoftimi të UET-Press, të gjitha thëniet që i referohen atij janë marrë nga shënimet që u diktonte Mbretëreshës, ministrit të Oborrit, kolonelit Sotir Martini, si edhe adjutantit, kolonel Selmanit. Libri është shkruar përpara se Mbretëresha Geraldinë të rikthehej në Shqipëri pas 63 vitesh ekzil dhe pak muaj para se ajo të mbyllte sytë.

Eshtrat e Zogut do të vijnë më 17 nëntor

Në 17 nëntor, pak ditë përpara se Shqipëria të festojë 100-vjetorin e pavarësisë në Shqipëri do të sillen nga Franca, eshtrat e Mbretit të shqiptarëve përreth një dekadë, Ahme Zogu. Vendimi u mor dje nga Këshilli i Ministrave dhe aty përcaktohen në mënyrë të qartë të gjitha detajet e këtij vendimi të paralajmëruar prej kohësh. “Ministria e Punëve të Jashtme, nëpërmjet misionit diplomatik të Republikës së Shqipërisë në Republikën Franceze, të organizojë procedurat e nevojshme ndërshtetërore për të sjellë në atdhe eshtrat e Mbretit Zog I. Ceremonia shtetërore e kthimit në atdhe të eshtrave të Mbretit Zog I, të organizohet më 17.11.2012. Ngarkohen Ministria e Brendshme dhe Ministria e Punëve të Jashtme për zbatimin e këtij vendimi. Ky vendim hyn në fuqi menjëherë dhe botohet në Fletoren Zyrtare”, theksohet në vendimin e djeshëm të qeverisë. Figura e Ahmet Zogut po kërkohet të shihet në një dritë të re nga ana e Kryeministrit Berisha, i cili përveç këtij akti u ka kërkuar historianëve në vend që të japin të gjitha të vërtetat historike për këtë figurë, i cili ka qeverisur vendin për rreth dy dekada.

Eshtrat e Zogut kthehen në nëntor

Qeveria ka marrë dje vendimin për të rikthyer në atdhe eshtrat e Mbretit Zog përpara festimeve për 100-vjetorin e Pavarësisë. Në mbledhjen e Këshillit të Ministrave u miratua një vendim i propozuar nga ministri i Brendshëm, ku përcaktohet edhe afati se kur do të zhvillohet ceremonia. “Këshilli i Ministrave vendosi: kthimin në atdhe të eshtrave të personalitetit të shquar shqiptar, Mbretit Zog I; Ministria e Punëve të Jashtme, nëpërmjet misionit diplomatik të Republikës së Shqipërisë në Republikën Franceze, të organizojë procedurat e nevojshme ndërshtetërore për të sjellë në atdhe eshtrat e Mbretit Zog I; ceremonia shtetërore e kthimit në atdhe të eshtrave të Mbretit Zog I të organizohet më 17.11.2012”. Në mbledhjen e djeshme u morën gjithashtu katër vendime të tjera, në kuadër të festimeve të 100-vjetorit të Pavarësisë. Vendimi i parë ka të bëjë me akordimin e një shtese fondi për Ministrinë e Kulturës në shumën 6.4 milionë lekë të rinj për mbulimin e shpenzimeve të projektit kulturor “Baleti Preljocaj”. Vendimi i dytë ka të bëjë me rritjen e buxhetit për Bashkinë e Lushnjës, e cila do të marrë një shtesë prej 5 milionë lekësh të rinj për financimin e bazamentit të monumentit kushtuar Kongresit të Lushnjës, që do të vendoset në këtë qytet. Ndërsa vendimi i tretë është një shtesë fondi sërish për Ministrinë e Kulturës në shumën 7.2 milionë lekë për shpërblimin artistik të arkitektëve fitues të veprës monumentale “100 Vjet Pavarësi”, ndërsa 2.5 milionë lekë të tjera për mbulimin e shpenzimeve të realizimit të spotit televiziv të 100-vjetorit të Pavarësisë. Në total, kjo Ministri do të marrë një shtesë prej 16.1 milionë lekësh për ceremonitë e 100-vjetorit. Në mbledhjen e mbrëmshme u miratua edhe vendimi, i cili përcakton vlerën financiare të stadiumit kombëtar “Qemal Stafa”. “Kapitali fillestar i shoqërisë së re është vlera e stadiumit kombëtar “Qemal Stafa”, në shumën prej 7 112 117 000 lekë. Raporti i aksioneve në krijimin e shoqërisë anonime të re është: 25% shteti, i përfaqësuar nga Ministria përgjegjëse për Sportin; 75% Federata Shqiptare e Futbollit”, thuhet në vendimin e qeverisë.

Ceremonite shteterore te kthimit dhe rivarrimit te eshtrave te Mbretit Zog I do te zhvillohen, me vendim te Keshillit te ministrave te Republikes se Shqiperise, me date 17 nendor 2012, ne Tirane/ Les cérémonies officielles pour le retour et l'inhumation des cendres du roi Zog Ier, auront lieu, par décision du Conseil des ministres de la République d'Albanie, le 17 novembre 2012, à Tirana.

Qeveria e Shqipërisë miratoi vendimin për “KTHIMIN NË ATDHE TË ESHTRAVE TË PERSONALITETIT TË SHQUAR SHQIPTAR, MBRETIT ZOG I”, në Shqipëri.

Në mbështetje të nenit 100 të Kushtetutës, me propozimin e ministrit të Brendshëm, Këshilli i Ministrave, V E N D O S I:

1. Kthimin në atdhe të eshtrave të personalitetit të shquar shqiptar, Mbretit Zog I.

2. Ministria e Punëve të Jashtme, nëpërmjet misionit diplomatik të Republikës së Shqipërisë në Republikën Franceze, të organizojë procedurat e nevojshme ndërshtetërore për të sjellë në atdhe eshtrat e Mbretit Zog I.

3. Ceremonia shtetërore e kthimit në atdhe të eshtrave të Mbretit Zog I, të organizohet më 17.11.2012.

4. Ngarkohen Ministria e Brendshme dhe Ministria e Punëve të Jashtme për zbatimin e këtij vendimi.

Qeveria gjatë mbledhjes së sotme ka vendosur të kthejë në atdhe eshtrat e Mbretit Zog I.

Gjithashtu u vendos që Ministria e Punëve të Jashtme të organizojë procedurat e nevojshme ndërshtetërore për të sjellë në atdhe eshtrat e Mbretit Zog I.

Është parashikuar që eshtrat të kthehen në vendin tonë në 17 nëntor të këtij viti, ku do të organizohet një ceremoni në nder të Mbretit Zog I.

Vendimi i marrë nga qeveria ka hyrë në fuqi menjëherë dhe është botuar në “Fletoren zyrtare”.

/Shekulli Online/ Përgatiti: E.L/

Debatet në Parlamentin e gushtit 1991 për të burgosurit politikë dhe ish-mbretin

burgjet famëkeqe të Spaçit, Burrelit apo gjetkë vazhdonin të vuanin dënimin të

burgosur politikë. Në mënyrë paradoksale, të dënuarit politikë prisnin nga

qelitë e burgjeve komuniste se çfarë do të vendosnin për fatin e tyre deputetët

e sapozgjedhur në kuvendin e parë pluralist. Arsyeja pse ishin ende në burgje

dhjetor ‘90 duhej t’i kthente automatikisht në të pafajshëm të dënuarit politikë

Pluralizmi ishte shpallur më 11 dhjetor, ndërsa PD-ja kishte nëntë muaj që ishte

shtrese. Në mënyrë të natyrshme nga PPSH-ja nuk pritej interes i veçantë për

fatin e të dënuarve politikë. Gjithçka pritej nga partitë opozitare, kryesisht

nga PD-ja. Ishte gushti i vitit 1991. Në seancën parlamentare të datës 1 të

këtij muaji nënkryetari demokrat i Parlamentit, Aleksandër Meksi, paraqiti në

ministri i atëhershëm i Drejtësisë, Shefqet Muçi. Ai sqaroi para deputetëve

politikë, si dhe disa masa të tjera, që kishin të bënin me rehabilitimin e të

dënuarve politikë. Mirëpo ironia ishte se 250 deputetët e kuvendit të parë

quheshin “të falur”, “të amnistuar” apo ndryshe kur të burgosurit politikë të

dilnin nga burgu. Çështja nuk shtrohej se si u duhej kërkuar ndjesë kësaj morie

njerëzish, që u kalbën burgjeve të komunizmit, por deputetët kishin më shumë

hallin të ndanin mirë se si do të quheshin këta njerëz kur t’i kishin sërish

nëpër këmbë. Edhe sot pas 20 vjetësh ish-të përndjekurit politikë vazhdojnë të

enden nëpër “këmbët” e po atyre protagonistëve të viteve ‘90, me shpresën për të

Gjatë paraqitjes së projektligjit ministri i Drejtësisë, Muçi, shprehej se në

hartimin projektligjit qeveria kishte mbajtur parasysh se në këtë çështje nuk

bëhej fjalë për gabime të gjykatave, që mund të ndreqen në rrugë gjyqësore, gjë

që mund të bëhet në raste të veçanta, por para një vije politike të gabuar dhe

politikës penale, e cila impononte politikën e vet totalitare në shoqëri dhe në

ndreqeshin me qëndrime, veprime dhe akte ligjore që distancohen prej saj dhe që

rehabilitimin e të dënuarve politikë që kishin vdekur, të amnistonte shtetasit

shqiptarë që ishin arratisur nga Shqipëria gjatë luftës ose pas çlirimit të

Një pjesë e rëndësishme e debatit të kësaj seance ishte edhe diskutimi për

sjelljen që do të kishte shteti shqiptar ndaj familjes mbretërore, e cila ishte

ndaluar me një nen të veçantë të Kushtetutës së ’46-s që të kthehej në Shqipëri.

Projektligji për amnistinë nuk parashikonte përfshirjen e familjes mbretërore

dhe bashkëpunëtorëve të saj. Ata nuk do të lejoheshin të ktheheshin në Shqipëri

dhe nuk do të amnistoheshin njësoj si të tjerë shqiptarë që kishin menduar

Më poshtë pasqyrohen pjesë nga debati për projektligjin për amnistinë e të

Shefqet Muçi – Në bazë të dekretit nr. 3005, datë 23.11.1959, që bën fjalë për

amnistinë e shtetasve shqiptarë të arratisur jashtë shtetit, amnistoheshin të

gjithë të arratisurit që do të ktheheshin në atdhe, me përjashtim të 207 vetave,

të radhitur në një listë të posaçme, në krye të së cilës qëndronte ish-mbreti

Zog. Në projektligjin e paraqitur amnistohen të gjithë të arratisurit, në qoftë

se nuk ndiqen për krime të tjera të rënda ndaj popullit gjatë ose pas luftës, si

vrasje, djegie etj. Përjashtohet vetëm familja mbretërore, së cilës i është

ndaluar kthimi në Shqipëri nga Asambleja Kushtetuese më 1946 me ligj të veçantë.

Nga kjo amnisti përfitojnë edhe të gjithë shtetasit shqiptarë që kanë kaluar

individuale apo në formën e eksodit, që mori përmasa të mëdha që nga korriku i

vitit të kaluar. Theksojmë se për të gjithë këta amnistia kap vetëm veprën

penale të kalimit të paligjshëm të kufiri t shtetëror, ndërsa për vepra të tjera

Sipas nenit 2 të projektligjit, u falet vuajtja e mëtejshme e dënimit të gjithë

personave të dënuar për krime kundër shtetit dhe për moskallëzim të këtyre

krimeve, duke përjashtuar vetëm ata që kanë kryer akte terrori dhe diversioni,

të shoqëruara me vdekje ose me pasoja të tjera të rënda. Për shembull, nuk

përfitojnë nga amnistia ata që kanë vrarë ushtarë në kufi për t’u arratisur ose

Në projekt është parashikuar amnistia edhe për persona që janë duke vuajtur

dënimin për vepra penale, të cilat, ndonëse nuk përfshihen në kapitullin e

krimeve kundër shtetit, janë të karakterit politik, për shkak të motiveve të

kryerjes së tyre, si të dënuarit për shpifje dhe fyerje kundër organeve më të

larta të shtetit e të partisë, për shkelje të dispozitave të dekretit “Për

respektimin dhe mbrojtjen e monumenteve që lidhen me historinë kombëtare dhe të

simboleve shtetërore”, si dhe të dekretit “Për mbledhjet, grumbullimet dhe

Amnistia shtrihet si ndaj të dënuarve, ashtu edhe ndaj veprave penale që janë

zgjidhje rehabilitimit dhe rikthimit të një sërë të drejtash personave të dënuar

për krime kundër shtetit, personave që kanë kryer vepra të tjera me karakter

internim-dëbimeve, duke bërë gjithçka që, brenda mundësive të shtetit, në

masat penale dhe administrative. Në këtë vështrim quhen të padënuar, duke u

propagandë, për arratisje, për sabotim që nuk ka sjellë pasoja ekonomike, për

krijimin ose pjesëmarrjen në organizata politike, për moskallëzim të krimeve

kundër shtetit, si edhe ata që janë dënuar për shpifje e fyerje të organeve të

larta të shtetit e të partisë, për dëmtimin ose rrëzimin e monumenteve apo për

Parashikohet që këtyre personave t’u falet edhe detyrimi civil i mbetur pa u

Personave të mësipërm koha e vuajtjes së dënimit me heqje të lirisë ose me

internim, si dënim penal ose administrativ, u konsiderohet vjetërsi në punë ose

vjetërsi shërbimi në profesionin që kanë ushtruar para ndjekjes penale, për

efekt pensioni dhe përfitimesh të tjera të njohura nga ligji “Për sigurimet

Personave të dënuar që nuk kanë qenë në marrëdhënie pune para fillimit të

ndjekjeve penale, periudha e mësipërme u njihet si vjetërsi e zakonshme në punë

për efekt pensioni. Për të mos dëmtuar interesat ekonomikë të tyre, lidhur me

daljen në pension, është menduar që llogaritja e pagës mesatare të bëhet mbi

bazën e të ardhurave që kanë pasur para procedimit penal. Këtyre personave u

kthehen titujt e nderit dhe dekoratat që u janë hequr me vendim të gjykatës ose

Kuptohet që këta persona janë dëmtuar edhe ekonomikisht. Me qëllim që këto

pasoja të zbuten dhe ata të ndihmohen për përmirësimin e gjendjes ekonomike, në

pamundësi që t’u jepet paga e plotë për kohën e vuajtjes së dënimit për shkaqe

tashmë të ditura, projektligji parashikon që t’u jepet një shpërblim i caktuar

Është parashikuar, gjithashtu, e drejta që të kthehen në qendrat e banimit ku

jetonin para ndjekjes penale, t’u sigurohet punë sipas profesionit, si dhe t’u

kthehet e drejta e studimit në shkollat e larta, kur u është hequr për shkak të

Për realizimin e këtyre të drejtave, projektligji ngarkon komitetet ekzekutive

Gjatë hartimit dhe diskutimit të këtij projektligji u shtrua edhe çështja që t’u

kthehet këtyre të dënuarve pasuria që u është konfiskuar me rastin e dënimit,

parasysh kohën e gjatë që ka kaluar, ndryshimet dhe ndërlikimet e marrëdhënieve

juridike e civile të krijuara midis personave të tjerë juridikë e fizikë lidhur

me këto objekte dhe kushtet aktuale tepër të vështira të ekonomisë sonë, u

gjykua që kjo e drejtë ngelet praktikisht e parealizueshme në natyrë dhe do të

mbahet parasysh nga Këshilli i Ministrave në caktimin e shpërblimit që do t’u

Ndonëse projektligji kryesisht i kushtohet amnistisë për të dënuarit politikë,

zakonshme, është parashikuar që personave mbi 60 vjeç, grave në përgjithësi dhe

të miturve t’u falet dënimi i mbetur, me përjashtim të atyre që kanë kryer krime

kundërshtim me dhunë të përfaqësuesve të shtetit, si dhe të atyre që janë

plotëson një detyrim ligjor e moral të shoqërisë ndaj këtyre personave për t’u

zvogëluar sa të jetë e mundur më shumë dhimbjen, vuajtjet dhe pasojat e tjera të

Besnik Mustafaj – Si është argumentuar nga formuluesit e ligjit dhe në qeveri

Shefqet Muçi – Në vitin 1946 Asambleja Kushtetuese ka nxjerrë një ligj të

amnistisë. Marrim, për shembull, Leka Zogun. Ai, kur ka ikur, ka qenë fëmijë i

porsalindur, dy-tre apo njëjavësh, domethënë nuk ka kryer ndonjë vepër penale në

Kushtetuese ka vendosur që ai të mos kthehet në Shqipëri, si pinjoll i familjes

mbretërore. Praktika të tilla ka në të gjitha vendet e tjera. Kjo nuk është

vetëm për vendin tonë. Në qoftë se shtrohet problemi që të anulohet ky ligj i

dënimet. Ndërsa në këtë rast ndodhemi para një ligji të veçantë, që ndalon vetëm

Shefqet Muçi – Nuk bëhet fjalë për Kushtetutën e vitit 1946, por për një 1igj të

Besnik Mustafaj – Domethënë në këtë rast nuk është bërë një analizë e

rrezikshmërisë shoqërore dhe politike që mund të paraqesë për Shqipërinë kthimi

Shefqet Muçi – Amnistia ka të bëjë gjithmonë me vepra penale, për ata persona që

janë dënuar ose që janë nën kanosjen e dënimit, se kanë kryer një vepër penale.

Ndërsa për familjen mbretërore, në rastin konkret i biri, nuk bëhet fjalë për

vepër penale, po është një çështje e veçantë, për të cilën, në qoftë se Kuvendi

ose shteti shqiptar kërkon të mbajë qëndrim tjetër, duhet të dalë me një

projektligj të veçantë, që të anulojë atë. Dhe kjo bëhet me dy të tretën e

Azem Hajdari – Ju thatë që do t’u japim një shpërblim ish të dënuarve të

ndërgjegjes. Për vetë kushtet ekonomike të vendit, si e mendoni ju? Rehabilitimi

i këtyre njerëzve që humbën jetën, rininë e tyre për shkak të mungesës së kësaj

shpërblim që mund të japë qeveria? A nuk duket se kjo pikë nuk është vendosur

Shefqet Muçi – Tani unë këtu po paraqes projektin e qeverisë. Në qeveri u

diskutua problemi që nuk kemi forcë ekonomike për të bërë shpërblime të plota të

këtyre personave për dëmet që kanë pësuar. Për shembull, një person ka qenë, ta

zëmë, 20 vjet në burg. Për këtë kohë, përveç të tjerash, në qoftë se i është

konfiskuar pasuria, atij duhet t’i japësh edhe pagën për 20 vjet me radhë. Numri

i këtyre personave është i madh. Vetëm gjatë periudhës 1951-1990 ky numër është

Sali Berisha – Ju, si ministër i Drejtësisë dhe qeveri, a jeni këshilluar me

ndonjë shoqatë ose me përfaqësues të të burgosurve politikë në hartimin e këtij

Shefqet Muçi – Me Shoqatën e të Burgosurve nuk jemi konsultuar, sepse ajo ende

nuk ishte e njohur si shoqatë, pasi Kuvendi Popullor, kur bënë kërkesën ata,

kishte pezulluar ligjin për njohjen e të gjitha shoqatave dhe partive politike.

Tashmë që Kuvendi Popullor e miratoi ligjin, Ministria e Drejtësisë do ta njohë

atë shoqatë. Por, megjithatë, në mënyrë individuale kemi pritur një pjesë të

tyre me grupe, kemi marrë letrat që ata i kanë paraqitur Kryesisë së Kuvendit

Natyrisht, jo të gjitha, se disa dalin jashtë caqeve të amnistisë, por pjesën më

të madhe të tyre e kemi pasur parasysh. Edhe para dy ditësh erdhën nja 3-4 veta

nga ata, kishin marrë me vete edhe Koço Dilon si jurist, e lexuan këtë amnisti

dhe pak a shumë ishin dakord me të, megjithëse kishin edhe ndonjë vërejtje të

Xhelil Gjoni – Kur bëmë konsultimin në grup, ju u përpoqët të më shpjegonit për

pyetjen që bëra, se amnistia presupozon edhe pafajësi, në qoftë se ju kuptova

Shefqet Muçi – Ekzistojnë konceptet e amnistisë, të faljes dhe të pafajësisë.

Amnistinë e jep Kuvendi Popullor në bazë të dispozitave kryesore kushtetuese,

faljen e jep Presidenti dhe pafajësinë e jep gjykata, domethënë i japin pushtete

të veçanta, sidomos pushteti legjislativ me pushtetin gjyqësor. Pafajësia jepet

për çështje konkrete, domethënë gjykohet një çështje me grup njerëzish apo

vetëm, në bazë provash për veprën penale që është kryer, dhe gjykata mund të

arrijë në përfundimin se nuk është kryer ndonjë vepër penale. Atëherë, personi

rivendoset çdo gjë në pozicionin që ka pasur para se të fillonte ndjekja penale

lirohen nga burgu, nuk përmend emra, sepse amnistia nuk ka karakter individual,

Ky ligj ka dy momente: momentin e amnistisë (në dy nenet e para) dhe momentin e

rehabilitimit (nenin 3). Ne themi që është një ligj sui generis, një ligj i

veçantë, për shkak të rrethanave të vendit tonë, që të quhen të padënuar këta

persona, dhe në këtë formë barazohen me ata të pafajësisë, por nuk mund të

Shefqet Muçi – Rehabilitimi ka kuptimin që këta persona nga momenti që del ligji

konsiderohen të padënuar ndonjëherë në jetën e tyre, domethënë fleta e tyre

është e bardhë si e gjithë qytetarëve të tjerë. Kështu është koncepti i

rehabilitimit. Këta persona quhen të padënuar, quhen qytetarë që s’kanë pësuar

asgjë në jetën e tyre në kuptimin moralisht, kurse në kuptimin materialisht ata

nuk përfitojnë me amnistinë. Por ne këtu në këtë ligj kemi bërë përjashtim,

meqenëse ndodhemi para një rasti të veçantë, duke vendosur një nen poshtë, ku

themi që këta duhet të përfitojnë edhe këto gjëra që i përfitojnë pak a shumë

Xhelil Gjoni – Unë mendoj se këtu ngatërrohen legjislativi me gjyqësorin. Po të

jetë kështu, atëherë nxjerrim më vete një ligj të rehabilitimit dhe s’kemi pse

t’i përziejmë, sepse amnistia, siç e kuptoj unë, është një akt më i gjerë

politik, i një zhvillimi në dimensione më të gjera të shoqërisë, i zgjerimit të

një baze sociale të demokracisë, ndërsa rehabilitimi, në fund të fundit, hyn në

persona konkretë, me faj a pa faj. Dhe nuk e sposton fare pushtetin gjyqësor që

e ka këtë në kompetencë të tij. Përderisa i kemi të ndara këto dy pushtete,

Xhelil Gjoni – Po hymë në rehabilitim, do të hyjmë pastaj në gjëra konkrete.

- Të gjithë personat që presupozohen se kanë kryer një vepër penale ose që janë

nën rrezikun e saj. Për shembull, të arratisurit jashtë shtetit. Në qoftë se nuk

është parashkruar vepra e tyre, nuk i dënojmë dot, se themi që i kemi amnistuar.

- Të gjithë ata që kanë kaluar kufirin në mënyrë të paligjshme me eksodin. Nuk

është parashkruar vepra penale akoma, se ka pesë vjet afat. Ne themi që ata nuk

Kategoria e dytë e amnistisë kalon tek ata që nuk janë dënuar, te personat që

janë në ndjekje penale; mund të jetë bërë denoncimi në hetuesi ose mund të jetë

duke u gjykuar në gjykatë. Kuvendi Popullor këta do t’i amnistojë. Pushohen

çështjet në moment, siç janë në gjykatë, në hetuesi etj., pra nuk kryhet asnjë

- Vazhdon kategoria e tretë: ata që janë në burg duke vuajtur dënimin. Edhe këta

Pastaj janë të tjerët që kanë dalë nga burgu, që e kanë përfunduar dënimin. Këtu

fillon koncepti i rehabilitimit. Rehabilitimi është parashikuar në Kodin Penal

me afate: personat që janë dënuar deri në kaq vjet heqje lirie quhen të padënuar

me kalimin e kaq viteve. Për krimet kundër shtetit këta nuk parashkruhen, thuhet

në Kodin Penal. Ne, me këtë ligj që kemi këtu, themi se këta konsiderohen të

Sali Berisha – Zoti ministër, kemi të bëjmë me fajtorë pa faj dhe fajtorit pa

kufizohet dhe është në dinjitetin e tij, sepse është ky Kuvend që rrëzoi me

unanimitet të p1otë Kushtetutën mbi të cilën bazoheshin ligjet që i fajësuan

këta njerëz, që të shprehet p1otësisht për pafajësinë e p1otë, pa kushte, pa

kufizime të këtyre njerëzve. Kështu nuk më duket se u hyjmë në hise gjykatave,

në qoftë se ne si Kuvend këtu shpallim aktin e pafajësisë, e kthjellët si drita

amnistisë për të gjithë ata që e meritojnë amnistinë. Por këtu, mendoj unë, nuk

duhet të kufizohemi. Mendoni, ju lutem, se çfarë vështirësish shpirtërore dhe të

tjera do të ketë për këta njerëz që t’i drejtohen edhe një herë për këtë ose atë

arsye gjykatave për të fituar atë që praktikisht ua kemi dhënë në këtë Kuvend,

ideologjike e diktaturës dhe nga kushtetutat e tjera. Prandaj, ju lutem edhe një

herë, juve dhe specialistëve juristë që janë këtu, për t’i hapur dritën jeshile

dhe teknike këtij Parlamenti që t’i shpallë këta njerëz, këta qytetarë të

Teodor Keko – Zoti ministër, që në fillim do të desha të theksoja që në të tilla

Parlamenti, në fund të fundit do të ishte mirë që ne të njiheshim paraprakisht

Për sa u përket ndërhyrjeve që bënë këtu zoti Gjoni dhe zoti Berisha, unë mendoj

se janë ndërhyrje që edhe ne na vënë në një pozicion tepër delikat, në kuptimin

e përqendrimit intelektual që duhet të kemi ndaj këtij raporti që mbajtët ju dhe

që ne duhet të marrim një vendim, qoftë edhe përtej caqeve tona, siç ishte

propozimi i fundit i zotit Berisha. Për shembull, është një pikë që na jep të

drejtën si Parlament të kalojmë një pikë kritike, siç është ajo e gjykatave, që

thatë ju për shpalljen e pafajësisë. Unë shtroj këtë pyetje: a mund të dyshohet

në pafajësinë e të dënuarve për bindje politike nga ana e një regjimi monist?

Këtu nuk është problemi nëse këta të dënuar janë demokratë apo komunistë. Ne si

Parlament njësoj do të gjykonim. Edhe në qoftë se do të ishte një regjim fashist

që do të kishte dënuar komunistë, ne përsëri do të votonim që këta njerëz të

shpalleshin të pafajshëm. Në rastin konkret për këta njerëz nuk ka asnjë problem

se në çfarë kampi janë vendosur dhe çfarë bindjesh politike kanë, por ne sot si

Parlament jemi që këta njerëz të shpallen të pafajshëm, se vërtet janë dënuar pa

Për sa i përket problemit të dytë që desha të ngrija në lidhje me materialin e

gjakftohtësi dhe që duheshin lexuar përpara nga parlamentarët. Për shembull, në

raport është dhënë një mendim shumë i drejtë që ish-të burgosurit të kthehen në

banesat ku kanë banuar para dënimit. Por, siç dihet, në Tiranë dhe në qytetet e

mëdha vala e parë e goditjeve është bërë ndaj familjeve të pasura dhe këta

liruan shtëpitë, të cilat i zunë komunistët. Vala e dytë e goditjeve u bë ndaj

këtyre komunistëve që ishin në këto shtëpi. Tani këta komunistë ku do të futen?

Supozojmë një ish-gjeneral apo person tjetër të dënuar. Ai nuk mund të futet në

shtëpinë time, ta zëmë, që jam dënuar i pari. Ky është një moment me pikëpyetje.

sqarojmë më me gjakftohtësi, si dhe ajo që u theksua këtu se është i domosdoshëm

një bashkëpunim me shoqatën e ish të dënuarve politikë, sepse ata kanë të

drejtën e vetme të ligjshme që mund të falin diçka, duke kuptuar gjendjen e

Prandaj unë mendoj që ky material duhet rishikuar me urgjencën më të madhe,

sepse edhe miratimi i tij është urgjent. Po ashtu është edhe problemi tjetër që

ngriti zoti Mustafaj, i cili është një problem delikat dhe të shikohet si do të

Shefqet Muçi – Mua më duket se u plotësua edhe nga komisionet e Kuvendit, duke

shtuar në nenin 3, pas fjalëve “quhen të padënuar”, fjalët “dhe konsiderohen të

pafajshëm për efekte moralo-politike dhe sociale”. Shtrohet pyetja: për çfarë

quhen të pafajshëm, përderisa është vënë ky përkufizim? Problemi këtu shtrohet

vetëm për anën ekonomike. Se kur thuhet që për të gjitha problemet e tjera janë

të pafajshëm, ajo klauzolë u la duke u nisur nga gjendja e vështirë ekonomike që

nuk ua plotësojmë dot. Megjithatë, është e drejta juaj, mund ta shënoni dhe atë.

Elia Zaharia: Ja çfarë e pengon martesën tonë

E lidhur shpirtërisht me artin, ajo s’mund t’i devijojë në asnjë rast, sado pragmatist qoftë, siç ndodh edhe në intervista mediatike. Elia Zaharia është e fejuara e princit Leka dhe rikthehet në skenë si aktore dhe këngëtare në ribashkimin e “Spirit Voice” pas 11 vitesh. Ne teatër luan komedi, ku mesazhi që jep është shumë metropolitan, ndërsa thuhet “Harroje dashurinë”. Ndërsa në realitet për Elian dashuria është e para në listën e principeve që ajo ka në jetë. Në këtë intervistë tregon për jetën e saj në Oborrin Mbretëror dhe arsyen pse ka lënë për një moment tjetër ceremoninë e dasmës.
Elia, rikthehesh me projekte paralele, që janë ribashkimi i “Spirit Voice” dhe komedia “Harroje dashurinë”. Si do i përshkruaje ato vite larg karrierës artistike në Shqipëri?
Unë kam tashmë dy vite që jam rikthyer dhe vendosur në Shqipëri. Rikthimi ishte shumë i thjeshtë, pasi unë i kreva studimet e mia në Paris, arrita ta prek skenën atje, krijova miqësi që do zgjasin gjithë jetën, ndërsa prindërit dhe të afërmit i kam të gjithë këtu. Gjatë kësaj kohe kam marrë pjesë në dy shfaqje teatri “Shtrigat e Salemit” dhe “Dashuri e hidhur”. Mund të them se e konsideroj një fat të madh mundësinë që më është dhënë për të performuar në skenën e Teatrit Kombëtar. Dua të theksoj që unë kam pasur shansin të luaj edhe në skena franceze, por asnjëherë nuk mund të krahasohet me emocionet që të jep gjuha jote. I fejuari im, princi Leka, gjithashtu u bë shkak që vendimi për t’u kthyer të ishte sa më i natyrshëm.
“Harroje Dashurinë” është një komedi reale, ku si të gjithë personazhet: Genci Fuga, Helidon Fino, Lulzim Zeqja e Xhevahir Zeneli vendoseni në rolet protagoniste të një intrige me tradhti. Si e ndien veten në këtë rol?
Jam shumë entuziaste për punën e bërë në këtë shfaqje. Kjo pasi ekipi është i mrekullueshëm dhe harmonia në grup është çelës për mbarëvajtjen e një projekti. Regjisori dhe autori i veprës, Erion Kame, ka ditur të zgjedhë një kast aktorësh të përshtatshëm me rolet që ai ka krijuar. Roli më ka pëlqyer që në leximin e parë, madje më ka entuziazmuar pasi unë e dua pafundësisht komedinë, më frymëzon, më emocionon.

Çfarë komentesh ke marrë nga nëna jote, Yllka Mujo si profesioniste, po nga princi Leka, si mashkulli yt në krah?
Nëna ime është e kënaqur nga puna që kemi bërë të gjithë, pa dyshim ajo si profesioniste ka këshillat e saj gjithmonë për të mirën e evolucionit të personazhit. Unë e shoh në dritë të syrit pasi kam besim të verbër në gjykimin e saj. Të fejuarit tim i ka pëlqyer shumë, edhe ai si i gjithë publiku na ka mbështetur me të qeshurat e tij.
Pas 11 vitesh “Spirit Voice”, grupi i parë femëror në muzikën shqiptare, u rikthye në spektaklin “100 vjet muzikë”. E kishit mbajtur miqësinë me vajzat dhe Keli, saksofonistin?
Për sa i përket ribashkimit të grupit “Spirit Voice”, kjo ka qenë një dëshirë e përbashkët e të katërve. Ne nuk e kemi përjetuar këtë kohë si ndarje përfundimtare, pasi shkëputja u bë në një moment suksesi të plotë, ndaj dhe ky ribashkim erdhi në mënyrë krejt të natyrshme dhe aspak të sforcuar. Mund të them se nuk jemi ndarë kurrë, kjo pasi miqësia ka vazhduar ndër vite, me të tre pjesëmarrësit e tjerë. Pa dyshim për Dorinën malli ishte shumë i madh pasi kishim 11 vjet pa u parë, madje tani që ka ikur përsëri nuk më besohet që e takova, më duket si ëndërr e bukur. Ndërkohë besoj do jemi më pranë, pasi kemi plane për në vazhdimësi, por do t’ia lëmë kohës.
Qëndrojmë pak te fejesa me princin Leka. U fol për një martesë pak kohë më parë. Jemi kureshtarë të dimë se kur do të organizohet një ceremoni e tillë…
Nuk kemi ende një datë të përcaktuar. Jemi fokusuar në rikthimin e eshtrave të Mbretit Zog, gjë e cila është shumë e rëndësishme për ne të dy. Në këtë 100-vjetor Pavarësie është parësore të respektojmë të parët tanë, e ardhmja aty është, nuk ikën.
Dhe pas martesës vijnë fëmijët, keni planifikuar të bëheni prindër së shpejti?
Patjetër që fëmijët janë dhurata më e bukur që Zoti na jep, dhe jam e bindur që nuk ka njeri në botë të jetë indiferent përpara tyre. Unë besoj në Zot dhe, kur Ai ta ketë shkruar, gjërat do ndodhin.
Nuk e fsheh që jeni çift vërtet i dashuruar, po xhelozi ekziston mes jush?
Xhelozia për mua është e dëmshme në një marrëdhënie. Në çift duhet pasur besim, duhet që partnerin ta kesh shok. Unë kështu e konceptoj, ndaj nuk mendoj se në çiftin tonë ka xhelozi në kuptimin e rëndë të fjalës. Nëse ka është aq sa duhet, për ta bërë sa më të bukur lidhjen.

Të thuash “Princi dhe Princesha” në ditët e sotme është të imagjinosh një jetë si në përralla. Ju bëni jetën më të bukur që mund të bëhet?
Mendoj se vetëm në përralla jeta është ideale, marrëdhënia me botën që na rrethon gjithashtu. Jeta jonë është mjaft komplekse, me momente lumturie, siç edhe me shqetësime. Por ajo çka është më e rëndësishmja në një marrëdhënie, është dashuria dhe respekti për njëri-tjetrin. Kjo e bën jetën përrallë, jo titujt apo statusi.
Cilat janë kufizimet në jetën tënde si pasojë e të jetuarit në Oborrin Mbretëror?
Nuk besoj se kam ndier kufizime, pasi vetë jeta që unë kam bërë, është e përmbajtur. Nuk mendoj se ka kufizime specifike, janë po ato rregulla që çdo familje e rregullt ka.
Merrni ftesa të ndryshme nga familje mbretërore në botë, dhe cila ka qenë pritja më e fundit?
Familja mbretërore shqiptare ka pasur dhe do ketë miq të mirë kudo në botë, pasi lidhjet janë krijuar mbi baza të shëndetshme. Rasti i fundit ku morëm pjesë, ishte në një mbrëmje gala në Suedi, të ftuar nga familja mbretërore suedeze. Princi i Suedisë është afërsisht moshatar me princ Lekën, ndaj patën plot biseda të këndshme për të ndarë së bashku.
Ti i përket botës së artit, po sa pranë politikës je, me të cilën është më shumë i angazhuar princi Leka?
Të them të drejtën, unë jam e përfshirë në jetën artistike, ndaj politika nuk më zgjon ndonjë interes të veçantë. Unë di të them që e dua vendin tim shumë, më ka munguar shumë gjithë ato vite, i ndiej në shpirt të gjithë hapat pozitivë, siç edhe me dhembin në shpirt të gjitha padrejtësitë. Jam idealiste, i dua njerëzit e ndershëm që punojnë me përgjegjësi për të mirën e ne të gjithëve. Artistët për shembull janë kyçi i evolucionit të një vendi. Nëse dëshiron të shohësh progres, duhet t’i kthesh sytë nga arti, pasi ai është i vetmi që pasqyron kohën.

La dépouille du roi Zog d’Albanie rapatriée

Vijnë në shqip kujtimet e Mbretëreshës Geraldinë

Eshtrat e Zogut do të vijnë më 17 nëntor

Eshtrat e Zogut kthehen në nëntor

Elia Zaharia: Ja çfarë e pengon martesën tonë