Rezarta Delisula

TIRANE

Nana Mbretneshë". Kështu quhej dikur rruga e cila sot ka marrë emërtimin Rruga e Durrësit. Si një prej segmenteve më të rëndësishëm në kryeqytet, edhe kjo nisi të ndërtohej në kohën e mbretit Zog. Duke qënë një aks që lidhte kryeqytetin me Durrësin u mendua që rruga të zgjerohej duke ndërtuar kështu në vijë të drejtë paralel me Rrugën e Kavajës që dikur quhej bulevardi "Musolini". Megjithëse rruga kishte marrë emrin "Nana Mbretneshë", përdorej edhe termi Rruga e Durrësit. Për ndërtimin e rrugës janë përdorur gjithsej 312 500 franga ari, prej të cilave 204 500 franga ari kushtoi shpronësimi, ndërsa rruga dhe trotuari 108 000 franga. Ajo çka bie më shumë në sy është fakti se shteti atëherë shpenzonte më shumë para për shpronësimin se sa për ndërtimin e rrugës. "Hapja e Rrugës së Durrësit prishi shumë shtëpi dhe kopshte pasi rruga e vjetër kishte shumë kthesa që pengonin pamjen e qytetit dhe nuk mund të shihej qendra", shënohet në përmbledhjen e Osman Myderizit mbi qytetin e Tiranës botuar më 1937. "Nana Mbretneshë" në atë kohë ka pasur këto dimensione; gjatësia 1 mijë metra, gjerësia 20 metra. Viti i inagurimit ka qenë 1922-1923. Në vitet '30-të ky aks mori një rëndësi edhe më të madhe pasi në fund të tij u ndërtua hambari i avionëve, apo aeroporti i vjetër. Në kohën e diktaturës emërtimi ndryshoi nga "Nana Mbretneshë" apo Rruga e Durrësit në "Kongresi i Përmetit". Por pamja e rrugës në fillim të viteve '20-të ka qenë krejtësish ndryshe. Përgjatë rrugës shtriheshin shtëpi përdhese. Në fillim të viteve '30-të u ndërtuan godinat e para moderne duke e nisur me ish-Gjykatën e Lartë, Ministrinë e Arsimit, që ka qenë pronë e italianëve, ish-legatën jugosllave… Në fillim të viteve '60-të rruga ndryshoi karakterin e saj nga zonë me ndërtesa të ulëta në pallate 4- katëshe. Të gjitha shtëpive të ulëta u ra plani dhe u ndërtuan pallatet 4-katëshe. Kjo është historia e ndërtimit dhe zhvillimit të Rrugës së Durrësit që nga 1920 e deri në ditët e sotme.